Polikistik böbrek hastalığında medikal tedavi şansı

Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı (OD-PKBH), en sık görülen monojenik böbrek hastalığıdır.

Polisistin 1 genini kodlayan PKD1 (%85) ve polisistin 2 genini kodlayan PKD2 (%15) genlerinin mutasyonu sonucu meydana gelir.

Polisistin 1 ve 2 birlikte silier kalsiyum akışından sorumludur.

Bu da hücre içi salınımının tetiklenmesini sağlamaktadır.

Mekanosensör fonksiyonu üstlenmesinin yanısıra hücre proliferasyonu, diferansiyasyonu ve apoptozisten sorumludur.

PC1-2

Resim- Polisistin 1 ve 2 (PC-1 PC-2) moleküllerinin silier yapıda kalsiyum akımından sorumlu olduğu ve bunun intraselüler kaskadı uyardığı görülmektedir.

Renal kistlerin progresif ilerlemesi, ağrı, hipertansiyon ve son dönem böbrek yetmezliğine neden olmaktadır.

Günümüzde etkin tedavisi yoktur.

Geçmişte yapılan hayvan deneylerinde antidiüretik hormon ve bunun sekonder mesajcısı olan c AMP’nin kist hücrelerini uyardıkları ve sıvı içeriklerini arttırdıkları gösterilmiştir.

Bu bilgiler ışığında su yükleme ile ADH hormonunun baskılanması ve ADH’nın böbrekteki reseptörü olan V2 reseptörünün bloke edilmesinin kist çapını azalttığı ve böbrek fonksiyonları koruduğu gösterilmiştir.

Bu aşamada artık insanlar üzerinde çalışmalar başlayabilirdi; zira veriler V2 reseptör blokajının yararlı olacağı yönündeydi.

Bu alanda özellikle sirozlu olgular başta olmak üzere dilüsyonel hiponatemisi olan olgular ve kalp yetmezliği olup hipervolemisi olanlarda ilk olarak endikasyon alan tolvaptan saf su diürezi etki göstermekteydi ve bu etkisini V2 reseptör antagonizması üzerinden gösteriyordu.

 

polikist

 

Resim- Hücrelerin tubuler yapıdan ayrışarak otonom çoğalmaları ve ayrı kistik yapı oluşturmaları görülmektedir.  

 

Bu bilgiler polikistik böbrek hastalığında da tolvaptanının kullanılabileceği fikrinin ilham kaynağı olmuştur.

Bu amaçla tolvaptanın kullanıldığı insan çalışmalarında serum kreatininde % 25 azalma, 1-3 hafta içerisinde total böbrek volümünde %4 azalma, glomeruler filtrasyonda düzelme ve komplikasyonlarda azalma geniş ölçekli faz 3 çalışmalarda gösterilmiştir.

Tolvaptan kullanımı sırasında serum sodyum düzeyi, ürik asit ve transaminaz düzeyleri izlenmelidir.

Doç.Dr. Mehmet Sait BUĞDACI

REFERANS

Torres VE, Chapman AB, Devuyst O, et al. Tolvaptan in patients with autosomal dominant polycystic kidney disease. N Engl J Med. 2012 Dec 20;367(25):2407-18. doi: 10.1056/NEJM 1205511. Epub 2012 Nov 3.

Tüm Yazılar: